Szacuje się, że nawet połowa dzieci w wieku szkolnym ma wady zgryzu. Objawiają się one nie tylko nieprawidłowym ułożeniem zębów, ale również asymetrią twarzy i wadami wymowy. Wpływa to zarówno na kontakt z rówieśnikami, jak i pewność siebie. Poznaj przyczyny, a także profilaktykę i leczenie wad zgryzu u dziecka. Sprawdź, jak zadbać o jego zdrowy i piękny uśmiech.

Spis treści:

1. Czym jest krzywy zgryz?
2. Rodzaje wad zgryzu u dzieci
3. Przyczyny wad zgryzu
4. Skutki wad zgryzu u dzieci
5. Metody profilaktyki i leczenia wad zgryzu
6. Podsumowanie

Czym jest krzywy zgryz?

Krzywy zgryz lub wady zgryzu to ogólne określenie na nieprawidłowe ułożenie dolnych i górnych łuków zębowych. W idealnym przypadku górne i dolne zęby dopasowują się do siebie w sposób umożliwiający skuteczne żucie i gryzienie pokarmów, a także prawidłową artykulację dźwięków.

W przypadku krzywego zgryzu taka harmonia jest zaburzona. Mogą wtedy występować różnego rodzaju przesunięcia, które różnią się w zależności od rodzaju wady.

Rodzaje wad zgryzu u dzieci

Do najczęściej diagnozowanych wad zgryzu u dzieci zaliczamy:

• Przodozgryz – górne zęby zamykają się przed dolnymi, co sprawia, że dolna warga jest wyraźnie wysunięta.
• Tyłozgryz – siekacze nie stykają się ze sobą, dolny łuk jest cofnięty względem górnego.
• Zgryz otwarty – przejawia się znaczną przerwą między dolnymi i górnymi zębami.
• Zgryz głęboki – wyraźne nachodzenie górnych siekaczy na dolne, powodujące skrócenie dolnej części twarzy.
• Zgryz krzyżowy – zęby dolne zachodzą na zęby górne na kilku odcinkach lub na całym łuku.

Przyczyny wad zgryzu

Wady zgryzu mogą wynikać z wielu przyczyn, zarówno genetycznych, jak i środowiskowych. Warto tutaj wymienić np.:

• Przyczyny genetyczne – jeśli rodzice lub dziadkowie mieli wady zgryzu, ryzyko ich wystąpienia u dziecka jest wyższe.

• Nawyk ssania kciuka – chociaż wkładanie paluszków, ssanie ich  jest naturalne u noworodka jako rodzaj samoregulacji, uspokojenia lub badania jamy ustnej,jeśli trwa po 6 m.ż.  może prowadzić do przodozgryzu, zgryzu otwartego oraz innych nieprawidłowości.
• Nieprawidłowe przełykanie, nieprawidłowe gryzienie i żucie.

• Używanie smoczka – długotrwałe korzystanie ze smoczka,stosowanie go jako jedyny sposób na uspokojenie niemowlaka, używanie go  po 3. roku życia( jako przedłużony pierwotny odruch ssania) może wpływać niekorzystnie na kształtowanie się zgryzu i rozwój wad wymowy.

• Przedwczesna utrata zębów mlecznych – utrata zębów mlecznych np. z powodu próchnicy może prowadzić do przesunięcia się pozostałych zębów i zaburzenia prawidłowego wzrostu zębów stałych.
• Nagryzanie innych twardych rzeczy np. ołówek, długopis, wykałaczka, obgryzanie paznokci, niewłaściwie dobrane gryzaki,gryzienie twardych zabawek, noszenie w zębach bidonów za pomocą rurki itp.

Skutki wad zgryzu u dzieci

Wady zgryzu u dzieci nie są jedynie problemem estetycznym. Niosą one bowiem ze sobą wiele konsekwencji zdrowotnych, w tym wady wymowy czy niską samoocenę. Przyjrzyjmy się bliżej skutkom nieleczonego krzywego zgryzu.

Niektóre wady zgryzu mogą prowadzić do bólów oraz innych problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym. Mogą również pojawić się wady wymowy, które objawiają się nieprawidłową artykulacją niektórych głosek najczęściej jest to seplenienie.

Nie zapominajmy również o drugiej stronie medalu. Dzieci z wadami zgryzu mogą mieć problemy z niską samooceną, a także utrudnione relacje z rówieśnikami. W obawie przed oceną innych mogą unikać uśmiechania się lub zakrywać usta podczas mówienia.

Tym samym tak ważna jest wczesna diagnostyka, profilaktyka, a także leczenie, zanim konsekwencje wad zgryzu zaczną być odczuwalne.

Metody profilaktyki i leczenia wad zgryzu

Wady zgryzu u dzieci mogą mieć różne przyczyny i skutki, dlatego profilaktyka oraz metody leczenia powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb.

Przede wszystkim kluczowe są regularne kontrole u stomatologa, które pozwolą na wczesne wykrycie i interwencję w przypadku wystąpienia wad zgryzu.

Profilaktyką będzie zwracanie uwagi na pierwsze ważne nieprawidłowości w sprawności buzi dziecka:

1. Dziecko ma stale otwartą buzię,
2. Dziecko ma stale język przy żuchwie, język wystaje za buzię, ślina zalega w buzi..
3. Dziecko nie chce uczyć się lub  nie umie żuć i gryźć, przytrzymuje pokarm.Nie umie pić z otwartego kubka po 1 r.ż.
4. Dziecko w trakcie wymowy głosek: t,d,n,l,s,z,c,dz,ś,ć,ź,dź na wychodzący język za łuki zębowe. Po 3 r.ż. nie potrafi wymówić głosek: k,g.

Profilaktyką jest także odstawienie smoczka. Specjaliści radzą o eliminacji nawyku ssania najpóźniej do 18. miesiąca życia. Mowa tutaj także o ssaniu palca czy butelki ze smoczkiem.

Z kolei leczenie wad zgryzu u dzieci najczęściej przebiega za pomocą aparatów dentystycznych. Najmłodsze pociechy mogą otrzymać aparat zdejmowany, który noszą tylko nocą. Starsze zaś mogą mieć nałożony aparat stały.Aparat można dziecku założyć już w 5 r.ż. jeśli dziecko ma poprawnie ułożony język w jamie ustnej i żuchwa utrzymuje odpowiednią pozycję.

W wielu przypadkach wady zgryzu wpływają na artykulację dźwięków. Neurologopeda może pomóc w prawidłowej wymowie oraz w eliminacji nieprawidłowych nawyków oddychania, żucia czy pozycji języka. Co więcej, wprowadzone ćwiczenia logopedyczne mogą przyspieszyć leczenie ortodontyczne oraz zapobiec nawrotom wad zgryzu.

Podsumowanie

Wady zgryzu u dzieci są nie tylko problemem estetycznym, ale przede wszystkim zdrowotnym, wpływającym na komfort życia i prawidłowe funkcjonowanie układu. Z tego powodu tak ważne jest, aby pamiętać o regularnych wizytach u dentysty oraz o współpracy z logopedą. Dzięki nim zapewnisz dziecku piękny uśmiech.