Jest to jedna z najczęstszych wad zgryzu, jaką diagnozuje się u dzieci. Mowa o tyłozgryzie, czyli cofniętej żuchwie, która może prowadzić nie tylko do nieprawidłowo ułożonych ust, ale także do wad wymowy, a nawet deformacji rysów twarzy. Dowiedz się, jak wygląda leczenie oraz profilaktyka.

Spis treści:

1. Czym jest tyłozgryz?
2. Przyczyny i skutki cofniętej żuchwy u dziecka
3. Jak leczyć i zapobiegać tyłozgryzowi?
4. Podsumowanie

Czym jest tyłozgryz?

Tyłozgryz to jedna z najczęściej występujących wad zgryzu, która może prowadzić do licznych konsekwencji zdrowotnych oraz estetycznych. Charakteryzuje się cofnięciem dolnej części żuchwy względem górnej. Z tego powodu górne zęby zamykają się przed dolnymi, a nie na nich.

Rozróżniamy takie rodzaje tyłozgryzów jak:

• Tyłozgryz rzekomy – jest wynikiem nadmiernego wysunięcia górnej szczęki do przodu, podczas gdy dolna żuchwa ma prawidłowe położenie.
• Tyłozgryz całkowity – w tym przypadku to dolna żuchwa jest niedorozwinięta lub zbyt cofnięta. Górne siekacze są najczęściej znacząco wysunięte, co może tworzyć znaczną przestrzeń pionową. Mogą nawet pojawiać się zmiany wizualne w rysach twarzy. Ponadto może wystąpić bruzda wargowo-bródkowa.
• Tyłozgryz częściowy – dolne siekacze są cofnięte, z kolei odległość między zębami przednimi i trzonowymi jest znacznie krótsza. Może pojawiać się bruzda wargowo-bródkowa, a dolna warga jest cofnięta lub wywinięta.

Przyczyny i skutki cofniętej żuchwy u dziecka

Taka wada zgryzu jest obserwowana już we wczesnym dzieciństwie podczas rutynowych wizyt u lekarza. Jednak jej stopień nasilenia oraz przyczyny mogą się różnić w zależności od danego przypadku. Jakie są jednak powody tyłozgryzu? Oto one:

• Genetyka. Często przyczyna tyłozgryzu jest dziedziczna. Jeżeli w rodzinie występowały przypadki tej wady, ryzyko jej wystąpienia u dziecka jest większe.
• Ssanie kciuka, długoletnie korzystanie z butelki ze smoczkiem mogą prowadzić do nieprawidłowego rozwoju żuchwy.Nieprawidłowe korzystanie z niekapka, butelki z rurką.
• Przedwczesna utrata zębów mlecznych,
• Oddychanie przez usta w tym zła pozycja języka w jamie ustnej,
• Niedobory witaminy D3

Nieleczony tyłozgryz może prowadzić do trudności w żuciu, gryzieniu, a także może wpłynąć na estetykę twarzy i uśmiechu dziecka.

Ponadto długotrwałe obciążenia wynikające z tyłozgryzu mogą powodować problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym w późniejszym wieku.

Jak leczyć i zapobiegać tyłozgryzowi?

Najczęstszą metodą leczenia tyłozgryzu są aparaty ortodontyczne. Są one zaprojektowane tak, aby stopniowo przesuwać żuchwę do przodu, korygując jej położenie w stosunku do szczęki. Mogą to być aparaty stałe lub zakładane tylko na noc. Niekiedy jednak może być potrzebna nawet operacja, która ma na celu korektę kości szczęki.

W procesie leczenia dużą rolę odgrywa również logopeda. W przypadku, gdy tyłozgryz wpływa na artykulację dźwięków, terapia logopedyczna może być niezbędna, aby pomóc w prawidłowej wymowie.

Cofnięta żuchwa u dziecka może bowiem uniemożliwiać artykulację takich głosek jak: “sz”, “c”, “dz”. Z uwagi na dużą odległość między dolnym a górnym łukiem zębowym, powietrze rozchodzi się nieprawidłowo, powodując trudności w mowie. Dodatkowo może to utrudniać prawidłowe ułożenie języka w jamie ustnej oraz prowadzić do niewyraźnej mowy ze względu na brak dobrej pozycji żuchwy w trakcie mowy.

Odpowiednio dobrane ćwiczenia logopedyczne ułatwiają leczenie ortodontyczne, a także zapobiegają nawrotom wad zgryzu. Podczas nich dziecko uczy się prawidłowo oddychać, pracować szczęką i językiem, a także poruszać wargami.

Na koniec pamiętajmy, że wczesna diagnostyka może pomóc w identyfikacji problemu, zanim stanie się on poważniejszy. Regularne wizyty u dentysty i ortodonty pozwalają na monitorowanie rozwoju zgryzu u dziecka.

Zwróćmy również uwagę na zbyt długie i częste ssanie smoczka czy kciuka. Sprawdź pozycję języka dziecka w jamie ustnej. Tego typu nawyki mogą prowadzić do licznych konsekwencji, takich jak rozwój wad, w tym tyłozgryz.

Podsumowanie

Tyłozgryz może wydawać się nieznaczącą wadą. Jednakże niesie ze sobą szereg konsekwencji, które mogą wpłynąć na zdrowie i samopoczucie dziecka. Wczesna interwencja i odpowiednio dobrana terapia są kluczowe do zapewnienia dziecku zdrowego rozwoju zgryzu. Dzięki współpracy ortodonty i logopedy leczenie może być skuteczniejsze oraz szybsze. Problemy z dzieciństwa nie zawsze da się  skorygować w życiu dorosłym.

Często złe nawyki prowadzą do przeciążeń mięśni żuchwy, chorób, przewlekłego bólu, utraty szkliwa, bruksizmu i wad wymowy.